سرطان دهانه رحم 

سرطان دهانه رحم، سرطانی است که سلولهای دهانه رحم یا سرویکس را تحت تاثیر قرار میدهد.  دهانه رحم مانند یک استوانه توخالی است که قسمت تحتانی رحم را به واژن متصل می‎کند.

رشد و تکثیر سلولهای سرطانی، بیشتر در سلولهای سطحی و پوششی دهانه رحم  رخ می‎دهد. شنیدن نام این بیماری کافی است تا هر زنی را نگران کند. این بیماری مانند بسیاری از سرطان‎های دیگر  در مراحل  اولیه علائم خاصی را از خود نشان نمی‎دهد.

زمانی که بیماری پیشرفت می‌کند، بروز برخی از علائم شایع است. به همین دلیل از زنان درخواست می‎شود تا به طور منظم تحت کنترل باشند. چنانچه این بیماری به موقع تشخیص و درمان نشود، متاسفانه منجر به مرگ بیمار خواهد شد.

انجام آزمایش‌های منظم سالانه به شما کمک می‎کند، تا نسبت به سلامتی بدن خود اطمینان حاصل کنید و چنانچه با خطری مواجه هستید، زمان لازم برای درمان و کنترل بیماری داشته باشید.

آیا سرطان رحم متاستاز می شود؟

این بیماری مانند انواع دیگر سرطان‌ها می‎تواند به نواحی مختلف بدن نیز سرایت کند. در این حالت اصطلاحا گفته می‌شود سرطان متاستاز شده است. مثانه ، رکتوم ( راست روده ) ، واژن که در مجاورت دهانه رحم قرار دارند و سپس اعضایی که دورتر هستند مثل کبد ، ریه ها از اندام‎هایی هستند که تحت تاثیر این بیماری قرار خواهند گرفت.

در واقع زمانی که سلول‎های سرطانی متاستاز می‌کنند، یعنی تعدادی از آنها از محل و توده اصلی جدا شده و وارد جریان خون می‎شوند.

خون در همه جای بدن در جریان است، سلول‎های سرطانی هر ناحیه‌ایی را که مناسب ببینند، انتخاب کرده و در آنجا شروع به رشد و تکثیر خواهند کرد. 

اندام‎های ذکر شده در معرض بیشترین خطر قرار خواهند داشت. در این حالت جراحی و خارج کردن بافت آلوده نمی‎تواند درمانی موثر باشد.

در واقع زمانی که سرطان متاستاز می‎شود، درمان بیماری امکان ندارد. شیوه‎های پزشکی تنها کمک می‎کنند تا میزان عوارض ناشی از آن کاهش یابد و شرایط تحمل بیماری برای فرد کمی آسانتر شود.

این بیماری با انجام یک تست ساده یا همان پاپ اسمیر در مراحل اولیه قابل تشخیص خواهد بود. بنابراین اگر تاکنون نسبت به انجام آن سهل‎انگاری کرده‌اید، بهتر است در اولین فرصت اقدام به انجام آن نمایید. همچنین باید بدانید که بیماری رشد نسبتا آرامی دارد، بنابراین تشخیص زود هنگام آن از هر لحاظ به نفع شما خواهد بود.

 سرطان دهانه رحم یا سرویکس دو توزیع سنی دارد یک قله در سن ۳۵ تا ۳۹ سالگی و دیگری ۶۰ تا ۶۴ سالگی.

تست تشخیص سرطان دهانه رحم چگونه انجام می شود؟

از تست پاپ اسمیر به عنوان آزمایشی برای غربالگری سرطان دهانه رحم یاد می‎شود. در کنار آن معمولا پزشک معاینه فیزیکی از شکم و لگن نیز خواهد داشت.

در صورتیکه در معاینه ظاهر شکل دهانه رحم غیرطبیعی باشد علاوه بر پاپ اسمیر ، نیاز به ارزیابی بیشتر و مشاهده دقیق دهانه رحم با بزرگ نمایی و حتی انجام تکه برداری ( بیوپسی) نیز خواهد بود که به آن « کولپوسکوپی» میگویند

به زنان پیشنهاد می‎شود تا هر سال یکبار اقدام به انجام این تست نمایند. پس از چند سال متوالی، بازه‌های زمانی برای انجام تست بیشتر خواهد شد.

به طور کلی پیشنهاد می‎شود زنان از 21 سالگی به بعد به فکر انجام این آزمایش بیفتند. برای این منظور لازم نمونه‌ایی از سلول‌هایی دهانه رحم  توسط پزشک گرفته شود. نمونه‌گیری در مطب پزشک انجام شده و هیچگونه دردی نخواهد داشت.

پس از آن نمونه برای آزمایش و بررسی به آزمایشگاه ارسال خواهد شد. جواب پس از چند روز در اختیار متقاضی قرار می‎گیرد.

برای انجام این تست لازم نیست، شرایط تغذیه‎ایی خاصی داشته باشید و یا در زمان خاصی از روز به پزشک مراجعه کنید. برای اطمینان از نتیجه تست، موارد زیر را رعایت کنید:

• از دو روز قبل، هیچگونه رابطه جنسی نداشته باشید.
• از  دوش واژن، دارو، کرم و یا ژل‌های اسپرم کش استفاده نکنید.
• این تست در سیکل ماهانه انجام نمی‎شود. بنابراین لازم است اجازه دهید دوره خونریزی به طور کامل به پایان برسد.

هزینه این تست سنگین نیست، بنابراین حتما برای انجام آن اقدام نمایید.

چند نوع سرطان دهانه رحم وجود دارد؟

سرطان رحم به سه نوع تقسیم می‎شود:

• سرطان سلول‎های سنگفرشی. احتمال بروز این نوع سرطان حدود 90 درصد است. در این حالت سلول‌های سرطانی درسلولهای سطحی دهانه رحم رشد وتکثیر خواهند داشت.
• آدنوکارسینوم. این نوع از سرطان در سلولهای غددی که در داخل کانال دهانه رحم قرار دارند ایجاد میشود.
• سرطان ترکیبی: در این حالت بیمار با ترکیبی از دو نوع قبلی مواجه خواهد بود.

علائم سرطان دهانه رحم چیست؟

همانطور که گفته شد، سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه هیچ علامتی از خود نشان نمی‎دهد. زمانی که بیماری پیشرفت می‎کند، فرد متوجه تغییراتی خواهد شد.

با این حال ممکن است علائم با سایر بیماری‎های دیگر مانند مشکلات قاعدگی و یا عفونت دستگاه ادراری UTI اشتباه گرفته شود. بهرحال علائم زیر با پیشرفت بیماری ظهور خواهند کرد:

خونریزی‌های بی‎دلیل در بین دوره‌های سیکل ماهانه. این خونریزی‌ها می‎توانند پس از برقراری رابطه جنسی نیز رخ دهند. خونریزی در  دوران یائسگی نیز از جمله نشانه‌های این بیماری است.

با این حال اگر با این شرایط مواجه شدید، ترس به خود راه ندهید. برای خونریزی بی‌دلیل واژن، دلایل متعددی وجود دارد که یکی از آنها سرطان دهانه رحم است. اما حتما برای بررسی آن به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی بروز آن مشخص شود.

سهل‎ انگاری در این امر، شما را در معرض خطرات جدی قرار خواهد داد. مطمئن باشید هزینه‌ایی که قرار است برای پیشگیری پرداخت نمایید، به مراتب کمتر از درمان خواهد بود.

ترشحات غیر طبیعی واژن که با بوی تند و زننده‌ایی همراه هستند. به طور طبیعی بین دو سیکل قاعدگی، واژن دارای ترشحات شفاف و بدون بو است.

میزان ترشحات در دوران تخمک‌گذاری می‎تواند بیشتر شود، اما در هر حال باید رنگ و بوی طبیعی داشته باشد. با مشاهده هرگونه تغییرات در ترشحات واژن، به متخصص مراجعه کنید تا علت اصلی تشخیص داده شود.

با پیشرفت بیماری، احساس می‌کنید به دفعات بیشتری برای دفع ادرار نیاز دارید.

در هنگام ادرار کردن، با درد مواجه هستید.

علت بروز سرطان دهانه رحم چیست؟

علت اصلی بروز سرطان دهانه رحم به دلیل ویروس پاپیلومای انسانی است که از آن به عنوان HPV یاد می‌شود. از HPV به عنوان یکی از بیماری‌های جنسی و مقاربتی یاد می‎شود.

زگیل‌های تناسلی به دلیل وجود این ویروس، بروز می‌کنند. باید بدانید که انواع مختلفی از این ویروس وجود دارد و همه آنها منجر به  بروز این نوع از سرطان نخواهند شد. انواع پرخطر ویروس باعث سرطان میشوند که در بین انواع پرخطر دو نوع HPV 16 ,18 بیشترین شیوع را در سرطان دهانه رحم دارند.

همچنین باید بدانید چنانچه به یکی از این دو نوع ویروس مبتلا شده‌اید، به این معنا نیست که حتما به این نوع از سرطان مبتلا خواهید شد، بلکه تنها ریسک ابتلا به این بیماری در شما افزایش خواهد یافت و باید برای مراقبت و درمان خود توجه بیشتری داشته باشید و در صورت مثبت بودن HPV 16- 18 حتما باید کولپوسکوپی انجام شود.

چنانچه سیستم ایمنی قوی داشته باشید، در کنار توصیه‌های پزشکی می‎توانید HPV را در طی دو سال  درمان کنید.

ویروس HPV باعث بروز کدام نوع سرطان می شود؟

باید بدانید که این ویروس تنها ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش نمی‎دهد. بروز سرطان‎های زیر نیز دور از انتظار نخواهد بود:

• سرطان رحم
• سرطان ولو
• سرطان آلت تناسلی مرد
• سرطان رکتوم
• سرطان مقعد
• سرطان حنجره

سرطان دهانه رحم چگونه درمان می شود؟

برای درمان سرطان دهانه رحم معمولا از روش‎های زیر استفاده می‎کنند:

• پرتو درمانی
• شیمی درمانی
• جراحی
• درمان‎های هدفمند ( هدف درمانی)

در بیشتر مواقع از بیش از یک روش برای درمان استفاده خواهد شد.

در طی جراحی سعی می‌شود تا بافت آلوده از بدن خارج شود. چنانچه تومور در این ناحیه بزرگ باشد با استفاده از پرتو درمانی اقدام به کوچک کردن آن خواهند نمود تا جراحی با موفقیت بیشتری همراه باشد. گاهی اوقات نیز از پرتو درمانی پس از جراحی استفاده می‎شود تا احتمال عود بیماری کمتر شود. در این حالت ممکن است همه سلول‎های سرطانی از بدن خارج نشده باشند و در بافت‌های مجاور همچنان حضور داشته باشند. با پرتو درمانی پس از جراحی سعی در از بین بردن آنها خواهد شد.

آیا میتوان از سرطان دهانه رحم پیشگیری کرد؟

با تزریق واکسن HPV میتوان تا حد زیادی ( بالای ۹۰ درصد در افرادی که آلوده به ویروس نشدند ) از سرطان و ضایعات پیش سرطانی پیشگیری کرد.

شما می توانید در کرج از مشاوره خانم دکتر مریم غلامپور جراح و متخصص زنان وزایمان بهره مند شوید . برای هماهنگی با شماره های مطب تماس بگیرید.