فیبروم رحم خطرات آن و راه درمان

آیا فیبروم رحم یا میوم خطرناک است؟

فیبروم رحم تومورهایی هستند که از سلول‌های عضلانی صاف و بافت همبند فیبری ساخته شده‌اند. ممکن است آنها را با نام لیومیوما و یا میوم نیز بشنوید. آنها در رحم ایجاد می‌شوند. گفته می‌شود تا ۵۰ درصد زنان بالای ۳۵ سال در سونوگرافی فیبروم گزارش میشود.

همه آنها از خود علائمی را نشان نمی‎دهند. به همین دلیل افراد زیادی نسبت به وجود آن بی‌اطلاع هستند.

در بیشتر مواقع بررسی سایر بیماری‎ها منجر به کشف آنها خواهد شد.  بسیاری از زنان، از این موضوع نگران هستند که میوم زمینه را برای بروز سرطان مهیا کند. در این رابطه باید بدانید که آنها در بیشتر وارد خوش خیم بوده و درمان می‎شوند. در واقع باید گفت فیبروم های سرطانی بسیار نادر هستند.

برای  فیبروم‌ها اندازه مشخصی در نظر گرفته نمی‎شود، حتی سرعت رشد آنها در افراد متفاوت است. آنها می‌توانند به اندازه یک نخود باشند وتا بزرگی یک هندوانه رشد داشته باشند. در این حالت رحم آنقدر بزرگ و منبسط خواهد شد که به اعضا داخل شکم مثل روده ها و مثانه و حتی قفسه سینه فشار میاورد.

همچنین فرد با اضافه وزن نیز مواجه می‎شود. نمی‌توان به تعداد خاصی از فیبروم در رحم اشاره کرد، ممکن است با بیش از یک فیبروم مواجه باشید. بروز فیبروم رحم معمولا در سنین باروری شایع است.

چند نوع فیبروم رحم وجود دارد؟

نوع فیبروم رحم به محل قرار گیری آن بستگی خواهد داشت. بر همین اساس می‎توان به چهار مورد اشاره کرد: فیبروم اینترامورال، ساب موکوزال، ساب سروزال و پایه‌دار.

فیبروم اینترامورال

این فیبروم‎های در دیواره رحم مشاهده می‎شوند. گفته می‎شود همه فیبروم‎ها در ابتدا  از این نوع هستند. رشد آنها سبب ایجاد کشش در دیواره رحم خواهد شد. علت بروز آن دقیقا مشخص نیست. پزشکان بر  این باور هستند که فیبروم از سلول‎های عضلانی غیر طبیعی در لایه میانی رحم بوجود می‌آیند.

استروژن، هورمون زنانه‎ایی است که به رشد و تکثیر آنها کمک می‎کند. این نوع از میوم‎ها می‎تواند علائم خفیف تا شدید داشته باشند. از جمله آنها به موارد زیر اشاره شده است:

• درد در ناحیه لگن و کمر
• سیکل‌های قاعدگی سنگین و طولانی
• خونریزی در بین دو سیکل قاعدگی

فیبروم ساب سروزال

این نوع از فیبروم‌ها در قسمت خارجی رحم در ناحیه شکمی و حفره لگن تشکیل شده و رشد می‎کنند. گاهی اوقات آنها به قدری بزرگ می‎شوند که ناحیه شکمی از یک طرف، بزرگتر به نظر خواهد رسید. آنها نیز مانند دیگر انواع میوم‌ها می‎توانند سایزهای کوچک و بزرگی داشته باشند. از جمله علائم آن می‎توان به نفخ  و یا احساس پری مثانه اشاره کرد. این موضوع سبب می‎شود تا تکرر ادرار و اختلالات مربوط به آن را تجربه نماید.

فیبروم ساب موکوزال

این نوع از فیبروم‎ها معمولا در لایه عضلانی میانی و آندومتر رحم بوجود می آیند. بروز آنها چندان شایع نیست. از جمله علائم شایع آن می‎توان موارد زیر بیان کرد:

دوره‌های شدید عادت ماهانه

کم خونی شدید.

این امر به دلیل طولانی بودن سیکل قاعدگی رخ می‎دهد. از آنجا که شدت خونریزی شدید است، فرد در معرض کم خونی نیز قرار می‎گیرد.

این فیبروم‌ها زمینه را برای ناباروری،  سقط جنین و زایمان زودرس نیز فراهم خواهند کرد.

• وجود درد در ناحیه لگن و کمر
• احساس خستگی و سرگیجه
• خونریزی در دوران یائسگی

برای این فیبروم سه درجه تعیین شده است:

گرید صفر : فیبروم کاملا درون حفره رحم قرار گرفته است.
گرید یک بیش از پنجاه درصد میوم به داخل حفره آندومتر برجسته شده است.
گرید دو : کمتر از پنجاه درصد فیبروم به سمت حفره رحمی می‌باشد و قسمت بیشتر فیبروم داخل لایه عضلانی رحم قرار دارد.

 فیبروم رحم پایه دار

فیبروم‎های ساب سروزال، می‎توانند باعث ایجاد ساقه  و یا پایه باریک شوند. پزشکان به طور دقیق نمی‎توانند علت بروز آن را توضیح دهند. آنها بر این باور هستند که فاکتورهایی مانند وراثت و تغییرات هورمونی در بروز این بیماری دخیل هستند. بنابراین بروز آن، در زنانی که در سابقه خانوادگی آنها فیبروم دیده می‎شود، بیشتر است.

۴ باور غلط در مورد فیبروم رحم

علت اصلی بروز فیبروم رحم چیست؟

همانطور که ذکر شد، به طور دقیق نمی‎توان گفت چه عواملی باعث بروز این بیماری در زنان می‎شود. به طور کلی فاکتورهای زیر در ایجاد آن دخیل هستند:

تغییرات ژنتیکی: گفته می‎شود تغییراتی که در ژن‌ها رخ می‌دهد، زمینه را برای بروز این بیماری فراهم خواهند کرد.

تغییرات هورمونی از دیگر دلایل بروز فیبروم رحمی به شمار می‌آیند. محققان بر این باور هستند که هورمون‎های استروژن و پروژسترون، بر تشکیل و رشد میوم موثر هستند. این هورمون‎ها در سیکل قاعدگی نقش داشته و رحم را برای باروری حاضر می‌کنند.

از بارداری به عنوان یکی از دلایل رشد میوم یاد می‎شود. علت آن به تغییرات هورمونی باز می‎گردد. میزان تولید استروژن و پروژسترون در این دوران بیش از حالت طبیعی است، به همین دلیل، با رشد بیشتر آنها مواجه خواهید شد.

فیبروم رحمی منجر به چه عوارضی می شود؟

در حالت کلی بروز میوم نمی‎تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. از آنجا که اینگونه  از زنان دوره‌های طولانی  و شدید سیکل قاعدگی را تجربه می‌کنند، احتمالا با کم خونی و عوارض ناشی از آن مواجه خواهند شد. برای مثال آنها پوستی رنگ پریده داشته و یا بدون دلیل خاصی احساس خستگی و گیجی دارند.

در موارد بسیار نادر ممکن است به تزریق خون نیاز داشته باشند.

آیا می توان از بروز فیبروم رحم جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از فیبروم رحم ، نمی‎توان راهکار خاص و ویژه‌ایی را پیشنهاد کرد و در واقع باید گفت نمی‎توان از بروز آن جلوگیری کرد. اما توجه به چندین فاکتور، می‌تواند احتمال بروز آنها را کاهش دهد. برای مثال از بانوان درخواست می‌شود تا سبک زندگی سالمی داشته باشند.

به رژیم غذایی خود دقت کرده و سعی کنند از غذا و میوه‎های تازه استفاده نمایند. وجود یک بشقاب سبز در رژیم‌های غذایی توصیه شده است. 

فیبروم رحم چگونه تشخیص داده می شود؟  

برای تشخیص میوم، معمولا از معاینه فیزیکی شکم و لگن استفاده خواهد شد. در طی آن پزشک متخصص، متوجه وجود یک توده سفت و نامنظم می‎شود که معمولا بدون درد هستند. برای تایید تشخیص و رد سایر مشکلات احتمالی، از ابزارهای تصویربرداری پزشکی نیز استفاده خواهد شد.

ساده‎ترین نوع تصویربرداری، سونوگرافی است. سونوگرافی می‌تواند شکمی و یا واژینال باشد. این روش تشخیصی دقیق بوده و به ندرت در آن اشتباهی رخ می‌دهد.

در صورتیکه نیاز باشد، ممکن است پزشک تصویربرداری MRI را نیز تجویز نماید. در طی آن از امواج الکترومغناطیسی استفاده خواهد شد. با استفاده از آن فیبروم و آدنومیوز به درستی تشخیص داده خواهند شد.

تست‌های دیگری نیز در این زمینه وجود دارند:

• هیستروسالپنگوگرام HSG : منظور از آن همان عکس رنگی رحم است.
• هیسترو سونو گرام: از شیوه‌های نوین سونوگرافی از لگن و رحم است.
• لاپاراسکوپی
• هیستروسکوپی

فیبروم رحم چگونه درمان می شود؟

برای درمان فیبروم رحمی در ابتدا سعی می‎شود با پایش وضعیت آن را کنترل کرد. برای مثال ممکن است ورزش‎هایی نظیر یوگا و یا ماساژ درمانی به شما پیشنهاد شود.  ورزش‎هایی مانند یوگا به کنترل استرس و کاهش وزن کمک خواهند کرد.

تغییرات رژیم غذایی نیز در درمان آنها موثر هستند، در این راستا از بیمار درخواست می‌شود تا میزان مصرف گوشت و غذاهای پرکالری را کاهش داده و به جای آن از ماهی، سبزی و میوه‌های تازه استفاده نمایند.

در مراحل بعدی ابتدا سعی می‎شود با مصرف دارو اقدام به درمان شود. در غیر این صورت از روش  جراحی لاپاراسکوپی وهیستروسکوپی ( برای میوم های داخل حفره رحمی ) ، میومکتومی و یا حتی هیسترکتومی ( خارج کردن رحم) استفاده خواهد شد.

شما می توانید سوالات خود را در این مورد در قسمت کامنت های همین صفحه بنویسید . خانم دکتر غلامپور به سوالات شما پاسخ خواهند داد.

همچنین جهت رزرو وقت حضوری با شماره های مطب تماس بگیرید .

فیبرم تومور خوش‌خیم ازجنس عضلات صاف جدار رحم است. نامهای دیگر آن لیومیوم یا میوم است و براساس محل در داخل رحم نامگذاری می‌شوند:

1- ساب موکوزال

2- اینترامورال

3- ساب سروزال

میوم ساب موکوزال در زیر مخاط آندومتر قرار دارد و به داخل حفره‌ی رحم برجسته می‌شود. فیبروم اینترامورال کاملاً درون میومتر قرار دارد. فیبرمهای ساب سروزال در سمت خارجی رحم زیر پوشش سروز به طرف داخل حفره‌ی شکم رشد می‌کنند. فیبرمهای ساب موکوزال وساب سروزال ممکن است پایه دار (pedunculated) باشند 

فیبرمهای اینترامورال و ساب موکوزال معمولاً خونروی غیر طبیعی رحمی ایجاد می‌کنند. انواع اینترامورال و ساب سروزال به طور معمول درد لگن و پشتی واحساس سنگینی و فشار عمومی ایجاد می‌کنند.

اپیدمیولوژی:

همه‌ی زنان درمعرض ابتلا به فیبرم هستند، این توده‌ها شایع‌ترین تومورهای دستگاه ژنیتال زنان بوده و در 20 تا 25 درصد زنان در سنین بارداری مشاهده می‌شوند. در حال حاضر فیبرومها شایع‌ترین علت هیسترکتومی در زنان در بسیاری از کشورها به شمارمی‌روند. درآمریکا به طور تقریبی 200.000 مورد در هر سال هیسترکتومی به علت فیبروم انجام می‌شود. اضافه براین بسیاری از بیماران علامت‌دار هستند اما هیسترکتومی را به عنوان درمان نمی‌پذیرند.

پاتوفیزیولوژی:

عامل ایجاد رشد فیبروم هنوز مشخص نیست. رشد لیومیومها بعد از منارک شروع شده و بعد از منوپوز کاهش می‌یابد. تصور می‌شود رشد این توده‌ها وابسته به هورمون ‌استروژن است. اما عامل اولیه‌ی ایجادشان ناشناخته است. احتمالاً تعامل هورمونهای مختلف و فاکتورهای رشد که هنوز به خوبی شناخته نشده‌اند در این امر دخیل است. سرعت رشد فیبروم نیز به استروژن و پروژسترون و دیگر هورمونها وابسته است. این سرعت رشد فیبروم در میان زنان به شدت متغیر است و علت دقیق این تنوع نامشخص است. این مسأله، پیش‌بینی رفتار فیبرومها را بسیار مشکل می‌سازد. اکثر میومها بدون علامت‌اند و تنها 10 تا 20 درصد زنان مبتلا علامت دار می‌شوند.