از افتادگی رحم به عنوان یکی از بیمارهای شایع در بین زنان یاد می‌شود. رحم دارای ساختاری عضلانی است که بوسیله رباطهای لگن و عضلات در محل خود ثابت نگه داشته می‌شود. چنانچه به هر دلیلی این اندام‌ها ضعیف شده و یا دچار کشش بیش از حد شوند، دیگر قادر به ثابت نگه داشتن رحم در محل خود نخواهند بود.
در این شرایط رحم از محل خود لغزیده، آویزان شده و در کانال زایمان قرار خواهد کرد، به این حالت افتادگی رحم گفته می‌شود. گاهی اوقات نیز تغییرات هورمونی می تواند زمینه را برای بروز این عارضه فراهم آورند. این بیماری می‌تواند به صورت جزیی و یا کامل رخ دهد. در افتادگی رحم جزیی، این بافت تا حدودی درون واژن قرار خواهد گرفت، در حالیکه در نوع کامل آن، رحم آنقدر از محل خود خارج می‌شود که بخشی از بافت آن از واژن خارج خواهد شد.
چهار وضعیت مختلف افتادگی رحم
- وضعیت اول: در این حالت طول واژن کم خواهد شد. این امر به دلیل کشیده و یا خم شدن دهانه رحم به داخل واژن رخ می‌دهد.
- وضعیت دوم: در این مرحله بین دهانه رحم و دیواره واژن چسبندگی وجود دارد.
- وضعیت سوم: افتادگی شدید بوده و رحم به خارج از واژن حرکت می‌کند.
- وضعیت چهارم: در این شرایط کل عضله رحم در خارج از واژن قرار خواهد گرفت. به این حالت Uterus Procidentia گفته می‌شود.
چنانچه میزان افتادگی خفیف باشد، نیازی به درمان نداشته و با رعایت توصیه‌های پزشکی قابل کنترل خواهد بود، در غیر این صورت از روش‌های درمانی شناخته‌شده‌ایی استفاده می‌شود.
علل افتادگی رحم
یکی از مهمترین دلایل افتادگی رحم، زایمانهای طبیعی متعدد و سخت است. فشاری که در زایمان طبیعی به عضلات نگهدارنده رحم وارد می‌شود، بسیار زیاد است. این امر سبب کشیدگی بیش از حد در آنها می‌شود، به همین دلیل توانایی نگه داشتن رحم در محل اصلی خود را ندارند. زنانی که زایمانهای چند قلویی را تجربه میکنند و یا نوزادانی چاق و درشت را به دنیا میآورند، بیش از دیگران دچار این عارضه خواهند شد.
یبوست از دیگر دلایلی است که زمینه را برای بروز این بیماری مهیا خواهد کرد. در طی آن حرکات روده کند شده و مدفوع مدت زمان بیشتری در روده باقی خواهد ماند، این امر سبب می‌شود تا مدفوع قوام طبیعی خود را از دست دهد و به تودههای خشک و سفت تبدیل شود. در این شرایط بیمار برای دفع آن، فشار بیشتری را به خود وارد خواهد کرد.
این امر عضلات کف لگن را تحت تاثیر قرار داده و زمینه برای افتادگی مثانه و رحم فراهم خواهد شد. در این شرایط با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی اقدام به درمان یبوست خواهد شد تا از بروز عوارض ناشی از آن مانند بواسیر، افتادگی رحم، شقاق و افتادگی مثانه جلوگیری شود.
دلالیل افتادگی رحم چیست ؟
- چاقی و اضافه وزن
- بلند کردن اجسام سنگین
- تغییرات هورمونی
- سرفههای مزمن و برونشیت
علائم افتادگی رحم را بشناسید
چنانچه افتادگی رحم جزیی باشد، معمولا از خود علامتی را نشان نخواهد داد، در غیر این صورت بیمار احتمالا با مجموعهایی از علائم زیر مواجه خواهد شد:
- اختلال در برقراری روابط جنسی
- خونریزی از واژن
- افزایش مایعات و ترشحات واژن
- احساس سنگینی و یا کشش در ناحیه لگن
- بروز عفونتهای مکرر مثانه. همچنین ممکن است بیمار در تخلیه ادرار نیز مشکل داشته باشد.
- بیرون‌زدگی بافت رحم از واژن
چنانچه با این علائم مواجه هستید، توصیه می‌شود در کوتاهترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه کنید. بیتوجهی به آنها سبب بروز عوارض جدی دیگری خواهد شد.
در این رابطه باید بدانید که خونریزی غیر طبیعی از واژن، دلایل مختلفی داشته و نمی‌توان آن را محدود به این عارضه نمود. بسیاری از بیماریهای رحم مانند فیبروم و یا پولیپ نیز زمینه را برای بروز خونریزی غیرطبیعی رحم فراهم میکنند، همچنین تغییرات هورمونی نیز در این امر دخیل هستند. به همین دلیل نمی‌توان نسبت به بروز آن بیتوجهی کرد.
عوارض افتادگی رحم چیست؟
زمانی که از افتادگی رحم صحبت می‌شود، یعنی با افتادگی دیگر اندامهای مرتبط در لگن نیز مواجه هستیم. ممکن است در کنار این بیماری، شرایط پزشکی زیر را تجربه کنید:
سیستوسل: از این بیماری به عنوان افتادگی قدامی واژن نیز یاد می‌شود. ممکن است آن را با نام افتادگی مثانه نیز بشنوید. در موارد خفیف ممکن است، علائمی از آن دیده نشود. اما زمانی که افتادگی شدید است بیمار معمولا احساس پری و یا فشار در لگن و واژن را خواهد داشت. همچنین فرد در تخلیه مثانه نیز به مشکل برخورد می‌کند.
برای مثال ممکن در شروع و برقراری جریان ادرار مشکل داشته باشد و یا اینکه پس از تخلیه مثانه، همچنان احساس پری و فشار در این ناحیه را دارد. نیاز مکرر برای مراجعه به سرویس بهداشتی از دیگر علائم سیستوسل است. بسیاری از زنان بیاختیاری ادرار و یا نشت ادرار را تجربه خواهند کرد. قرار گرفتن در شرایط خاص، مانند ایستادن‌های طولانی مدت، باعث شدت عوارض خواهند شد.
رکتوسل چیست ؟
رکتوسل: منظور از آن افتادگی خلفی واژن است. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که دیواره بین واژن و راست روده ضعیف می‌شود. این دیواره نازک این عضلات را از یکدیگر جدا نگه میدارد. با ضعیف شدن آن زمینه برای چسبندگی دیواره واژن با راست روده فراهم خواهد شد. زایمان و هرگونه فعالیتی که منجر به فشار در این ناحیه شود، منجر به بروز بیماری خواهد شد.
در موارد شدید، بافت از دهانه رحم بیرون میزند، این برآمدگی دردناک نیست، اما وجود آن ناخوشایند است. همچنین تماس مکرر این بافت با لباس زیر، می‌تواند باعث زخم شدن آن شود. این دسته از بیماران در دفع مدفوع مشکل داشته و همواره احساس فشار در ناحیه رکتوم دارند.
افتادگی رحم چگونه تشخیص داده می شود؟
افتادگی رحم معمولا با توجه به شرح حال بیمار و علائم آن تشخیص داده خواهد شد. همچنین پزشک با استفاده از ابزارهای خاص پزشکی مانند اسپکولوم، اقدام به معاینه فیزیکی بیمار خواهد کرد. با استفاده از این ابزار امکان دیدن و بررسی محیط داخلی واژن وجود دارد. معاینه لگن به صورت ایستاده و خوابیده انجام خواهد شد.
برای تایید تشخیص و رد سایر مشکلات پزشکی، ممکن است از بیمار درخواست شود تا برخی از تصویربرداریهای پزشکی مانند سونوگرافی را نیز انجام دهد.
درمان افتادگی رحم
شیوههای درمان افتادگی رحم با توجه به شدت و علت آن تجویز میشوند. در شرایطی که بیماری خفیف است، از بیمار درخواست می‌شود تا با رعایت توصیه‌های پزشکی، تغییر سبک زندگی و ورزش اقدام به قوی کردن عضلات کف لگن نمایند. برای مثال ممکن است پزشک از شما بخواهد تا ورزش کگل را در برنامه روزانه خود قرار دهید. برای انجام این تمرینات نیازی به باشگاه و یا ابزار خاصی نیست. کافی است انقباضی درست در عضلات کف لگن داشته باشید.
چنانچه به اضافه وزن مبتلا هستید، باید فکری اساسی برای تغییر رژیم غذایی و کاهش وزن داشته باشید.
از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز نمایید.
در رژیم غذایی خود از فیبر بیشتری استفاده نمایید تا از یبوست جلوگیری شود.
پساری از جمله ابزارهایی است که در واژن و زیر گردنه رحم قرار می‌گیرد. این وسیله به تثبیت رحم و دهانه آن کمک کرده و به عنوان یکی از روش‌های غیرجراحی این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استفاده از استروژن نیز می‌تواند در درمان بیماری موثر باشد. این هورمون به بازیابی قدرت بافت‌های واژن کمک خواهد کرد.
در مواردی که بیمار به درمان‌های غیر جراحی پاسخ ندهد، جراحی برای درمان پیشنهاد خواهد شد.
بدون دیدگاه