زایمان سزارین در کرج

انتخاب نوع زایمان معمولا توسط پزشک زنان و زایمان صورت و با توجه به وضعیت مادر باردار و جنین صورت می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم به بیان نکات مهمی در مورد زایمان سزارین بپردازیم.

زایمان پروسه ای است که اکثر زنان در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند، اصولا هرکدام از روش های زایمان مزایا و عوارض خاص خود را دارند و نمی‌توان گفت که یکی از آنها بهتر است،

سزارین چیست؟

یکی از روش‌های معمول زایمان که با یک فرآیند جراحی همراه است سزارین نامیده می‌شود. این روش زایمان برای افرادی است که به هردلیلی قادر به انجام زایمان به روش‌های معمول نیستند، در قسمت‌های بعدی با این که چه دلایلی باعث انتخاب این نوع زایمان توسط پزشک می‌شود و عوارض و مزایای آن بیشتر آشنا خواهیم شد.

چه زمانی زایمان سزارین توصیه می‌شود؟

در سراسر دنیا اولویت زایمان، با روش طبیعی است که به آن زایمان فیزیولوژیک نیز می‌گویند.

در این روش مادر با استفاده از برخی مسکن‌ها دردها را کنترل کرده و روند زایمان بعد از پاره شدن کیسه آب و حرکت جنین از رحم به سمت واژن و خروج از آن ناحیه صورت می‌گیرد.

اما گاهی شرایطی ایجاد می‌شود که مادر یا کودک در معرض خطر هستند، در این شرایط پزشک به جای منتظر شدن برای آغاز روند زایمان که ممکن است ریسک بالای خطر برای جنین یا مادر به همراه داشته باشد، زایمان سزارین یا جراحی را انتخاب می‌کند. این شرایط  عبارتند از :

– قرار داشتن جنین در وضعیت بریچ ( تولد با پا)

– جنین بزرگتر از لگن مادر

– دوقلویی یا چندقلویی

– سابقه سزارین در تولدهای قبلی

_سابقه عمل جراحی خارج کردن میوم ( میومکتومی )

– ابتلای مادر به بیماری‌های قابل انتقال به جنین مثل ایدز، تبخال تناسلی

– ضربان نامنظم قلب جنین یا افت قلب جنین حین دردهای زایمانی

– جنین با تاخیر رشد داخل رحمی ( IUGR) و خون‌رسانی ناکافی جفت

– زایمان ناموفق مثل گیر افتادن جنین در کانال زایمان و یا باز نشدن دهانه رحم

_ در بعضی بیماریهای مادر با توجه به شرایطش و معاینه لگنی ، این نوع عمل انجام میشود البته بعضی وقتها نه همیشه ،  مثل پره اکلامپسی یا مسومیت بارداری ، دیابت بارداری، بعضی از بیماریهای قلبی مادر

اگر هر یک از شرایط بالا وجود داشته باشد، همکاران پزشک ما درکرج سعی می‌کنند با انجام این نوع زایمان از ایجاد خطر برای مادر و جنین جلوگیری کند.

سزارین اورژانسی چیست؟

این نوع زایمان همانطور که از نامش پیداست در شرایط کاملا اضطراری و اورژانسی انجام می‌گیرد، اگردر روزهای منتهی به زایمان یا در سیر زایمان  با رخ دادن برخی اتفاقات یا عوامل پزشک تصمیم بگیرد که روند زایمان را تغییر دهد. به آن زایمان سزارین اورژانسی می گویند.

این شرایط بحرانی به شرح زیر است:

– خونریزی واژینال و احتمال کنده شدن جفت ( دکولمان )

– افت ناگهانی ضربان قلب جنین

– نشت مایع آمینیوتیک با رنگ سبز ( دفع مکونیوم توسط جنین ) : البته بسته به میزان باز شدن دهانه رحم مادر و با کنترل دقیق ضربان قلب جنین تصمیم گیری می شود .

– بیرون زدن بندناف از واژن( پرولاپس بند ناف) : که از موارد بسیار اورژانس سزارین هست و خطر مرگ جنین زیاد است.

– ابتلای مادر به تشنج در نتیجه ‌اکلامپسی

_ عدم پیشرفت سیر زایمان

چگونگی انجام عمل سزارین در کرج

در زایمان سزارین در پایین ترین قسمت شکم یک برش معمولا افقی در روی پوست  ایجاد شده و پس از باز کردن تمامی لایه های شکمی ( زیر جلد ، فاشیا ، عضله ، پریتوان ) سپس برشی معمولا افقی در روی رحم داده میشود و سه لایه رحم باز شده و نوزاد خارج میشود.

باید بدانید که هم برش پوست و هم برش روی رحم میتواند به صورت عمودی یا افقی باشد. گاهی اوقات با توجه به وضعیت جفت یا نحوه قرار گیری جنین برش روی رحم به صورت عمودی ( کلاسیک ) داده میشود که در این حالت به مادر اجازه زایمان طبیعی پس از سزارین ( VBAC) در سالهای بعد هم ندارد. 

بعد از خارج کردن نوزاد و جفت ، حفره رحم با گاز کوچکی تمیز میشود و سپس لایه های رحمی و تمامی لایه های شکمی ( در مجموع ۸ لایه ) بخیه میشود.

گاهی نیاز است که پزشک با استفاده از وسیله‌ای انبر مانند سر کودک را از رحم خارج کند، معمولا برش پوست در این نوع زایمان  10 سانتی‌متر طول دارد، پزشکان بعد از خارج کردن جنین با تزریق دارویی سعی می‌کنند که رحم را وادار به انقباض کنند تا شدت خونریزی کاهش پیدا کند.

معمولا روند زایمان سزارین در بیمارستان های کرج بین 20 تا 30 دقیقه به طول خواهد انجامید هر چند در مواردی که به دلیل سزارین یا جراحی قبلی چسبندگی وجود دارد این زمان طولانی تر میشود ، و بعد از انجام آن مادر و نوزاد بعد از مراقبتهای اولیه به ریکاروری منتقل شده و بعد از گذشت 1 ساعت از آنجا به بخش منتقل می‌شوند.

مزایای سزارین چیست ؟

اگرچه اکثر همکاران پزشک در کرج توصیه می‌کنند که زنان به جز در موارد ذکر شده از زایمان سزارین استفاده نکنند، اما زایمان سزارین نیز دارای مزایایی است که بهره‌مندی از آنها برای مادران باردار خالی از لطف نخواهد بود. این مزایا عبارتند از:

– خطر کمتر احتمال افتادگی رحم و مثانه بعد از زایمان

– کاهش خطرات احتمالی هنگام تولد برای نوزاد مثل خطر کمبود اکسیژن

عوارض سزارین چیست؟

بسیاری از خانم‌های باردار به دلیل نگرش منفی که از زایمان و دردهای آن در ذهن دارند، ترجیح  می‌دهند که به روش سزارین زایمان کنند، اما باید بدانید که سزارین انتخابی (این روزها در کرج کمتر بیمارستان و پزشکی تن به سزارین انتخابی مادر می‌دهد) عوارض بسیاری دارد که در این بخش به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

– خونریزی بعد از عمل

– احتمال ابتلا به عفونت لگنی و عفونت محل برش

– افزایش احتمال آمبولی ریوی

– بروز مشکلات در بارداری‌های بعدی به خصوص چسبندگی جفت به محل برش رحمی سزارین قبلی ( جفت اکرتا ) که میتواند منجر به خونریزی بسیار شدید و حتی مرگ مادر ، جراحی خارج کردن رحم ( هیسترکتومی ) همزمان با سزارین شود.

-افزایش احتمال شیردهی ناموفق

– افزایش مشکلات ناباروری به دلیل احتمال ایجاد چسبندگی لوله‌های فالوپ و رحم

– احتمال چسبندگی داخل حفره شکمی و لگنی

– افزایش احتمال بارداری خارج از رحمی در آینده

-عوارض بیهوشی

انواع سزارین

از آنجایی که سزارین یک عمل جراحی محسوب می‌شود، می توان با دو روش بیهوشی کامل و یا بی حسی موضعی آن را انجام داد. در سزارین با بیهوشی، بیمار زیر نظر متخصص بیهوشی در اتاق عمل، داروی بیهوشی دریافت کرده و عمل نیز در بیهوشی کامل مادر انجام می‌گیرد.

اما در بی‌حسی، ابتدا آمپول بی‌حسی به صورت اسپاینال تزریق می‌شود، بعد از این که مادر از ناحیه کمر به پایین کاملا بی‌حس شد، روند جراحی سزارین انجام می‌گیرد.

مراقبت‌های بعد از سزارین در بیمارستان

اگر فکر می‌کنید که در زایمان سزارین خبری از درد نیست سخت در اشتباهید، شاید بتوان گفت که روند درد کشیدن مادر  در زایمان سزارین به جای قبل از تولد نوزاد بعد از آن شروع می‌شود.

بعد از زایمان سزارین معمولا  6  تا 12 ساعت مادر باید به پشت خوابیده و اجازه نوشیدن و خوردن مواد غذایی ندارد، تکان دادن سر و بدن به ویژه در زایمان سزارین به روش بی‌حسی در این مدت قدغن است.

معمولا به صورت متناوب پزشک از شما بازدید کرده و تا زمان ترخیص از بیمارستان آنتی‌بیوتیک تزریقی و مسکن دریافت خواهید کرد.

مادران بعد از زایمان سزارین معمولا دو شب را در بیمارستان سپری می‌کنند بعد از آن اگر همه چیز روال عادی داشته باشد، مادر و نوزاد از بیمارستان مرخص می‌شوند، مصرف آنتی‌بیوتیک و مسکن در مادر ادامه خواهد داشت.

مراقبت‌های بعد از سزارین در خانه

از آنجایی که سزارین نوعی عمل جراحی محسوب می‌شود، احتمال عفونت در آن بالا است، بهتر است آنتی‌بیوتیک‌ها را به موقع مصرف کنید. در صورت وجود درد می‌توانید از مسکن استفاده کنید.

بعد از ترخیص از بیمارستان مادر می‌تواند از روز سوم حمام کند، بهتر است محل بخیه را با صابون و پارچه تمیز به آرامی شستشو داده و بعد از استحمام با سشوار خشک کنید. به هیچ عنوان محل بخیه را نخارانید و آن را تحریک نکنید.

ممکن است تا دو هفته بعد از انجام سزارین شما هنوز هم در قسمت برش دچار درد باشید، بعد از حدود هفت روز  پزشک در صورتی که از بخیه‌های جذبی استفاده نکرده باشد، از شما می‌خواهد که برای کشیدن بخیه‌ها به مطب مراجعه کنید. روند درد بعد از این مدت کاهش خواهد داشت.

سعی کنید استراحت کافی داشته باشید ولی راه رفتن و انجام فعالیتهای شخصی برای بهبود هر چه سریعتر شما و جلوگیری از ایجاد لخته در عروق پا و آمبولی ریوی بسیار حیاتی است. نباید اجسام سنگین بلند کرده و یا از پله زیاد بالا و پایین بروید.

 این مسئله می‌تواند به طولانی شدن روند بهبود بخیه‌های داخلی منجر شود.

چند بار می‌توان عمل سزارین انجام داد؟

این سوالی است که برای اکثر مادران باردار پیش می‌آید، در پاسخ به این مادران باید گفت، اگرچه امروزه سزارین یک عمل جراحی عمومی در ایران و شهر ما کرج  محسوب می‌شود و خطرات ان چندان قابل توجه به نظر نمی‌رسد، اما در هر صورت یک عمل جراحی بزرگ با خطرات و عوارض جراحی‌های  متداول است.

 توجه داشته باشید که با هر بار انجام این عمل جراحی احتمال وقوع چسبندگی در حفره شکم و لگن بیشتر می‌شود که میتواند در زمان سزارین بعدی منجر به آسیب روده ها ، مثانه شود.

اما مهمترین خطر برای مادر و نگرانی متخصصین زنان ، چسبندگی جفت در بارداری بعدی به محل برش سزارین در روی رحم ( جفت اکرتا ) است که میتواند منجر به خونریزی شدید و حتی مرگ مادر و نیاز به  جراحی خارج کردن رحم همزمان با سزارین ( هیسترکتومی ) شود.

 همچنین احتمال بهبود محل برش کاهش یافته و جای اسکار زخم با انجام سزارین‌های پیاپی بیشتر می‌شود.

خطر بعدی نازک شدن یا پاره شدن رحم در محل برش قبلی سزارین در اواخر بارداری و خصوصا با شروع درد زایمانی می‌باشد.

احتمال این خطر  بعد از دو سال رو به کاهش می‌گذارد، بنابراین با ایجاد فاصله  مناسب  بین بارداری ها می‌توان  احتمال این  خطر را به حد چشمگیری کاهش داد.

آیا می توان بعد از زایمان سزارین زایمان طبیعی داشت؟

اهمیت زایمان طبیعی به اندازه‌ای است که اکثر پزشکان توصیه می‌کنند، حتی اگر سابقه زایمان سزارین داشته‌اید، می‌توانید زایمان طبیعی را در زایمان‌های بعدی انتخاب کنید.

البته بهتر است در صورتی که این تصمیم را دارید حتما تحت نظر پزشک حاذق باشید اما تحقیقات نشان می‌دهد که 75 درصد مادرانی که تجربه سزارین داشته‌اند توانستند زایمان موفقی را پشت سر بگذارند.

همان طور که قبلاً توضیح داده شد در صورتیکه سزارین قبلی برش رحم عمودی ( کلاسیک ) بوده به هیچ وجه اجازه زایمان طبیعی پس از سزارین ( VBAC) داده نمیشود.

در نهایت زایمان سزارین خوب است یا بد؟

همانطور که گفتیم بسیاری از مادران بارداردر شهر کرج و حتی کل کشور نگرش و ذهنیت منفی نسبت به زایمان و دردهای آن دارند و به همین دلیل سعی می کنند زایمان سزارین داشته باشند.

اما در هر صورت بهتر است انتخاب روش زایمان را به پزشک خود بسپارید. پزشک می‌تواند با توجه به شرایط شما و جنین بهترین نوع زایمان را برای شما انتخاب کند.

اگر قرار است زایمان سزارین انجام دهید بهتر است به نکات مهمی که در خصوص مراقبت‌های بعد از زایمان به آنها اشاره کردیم، توجه کافی داشته باشید. مراقبت‌های بعد از زایمان تاثیر زیادی در بهبودی شما و برگشت به زندگی عادی خواهند داشت.