بستن لوله رحم چیست و چگونه انجام می‌شود؟

روش‌های مختلفی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد که بیشتر این روش‌ها موقتی هستند؛ به عنوان مثال قرص‌های اورژانسی ضدبارداری که بلافاصله بعد از رابطه جنسی باید مصرف شوند.

بسیاری از بانوان نسبت به شرایط و دلایل مختلف تصمیم به باردار نشدن برای همیشه می‌گیرند، برای این منظور روش‌های موقتی دردسرساز و خسته‌کننده هستند.

بنابراین بستن لوله های رحمی پیشنهاد می شود 

برای جلوگیری از بارداری به صورت دائمی روش‌های اورژانسی و موقت کارساز نیستند و باید به روشی متوسل شد که خاطری آسوده فراهم کند. گاهی اوقات بارداری برای زنان با خطر همراه هست و پزشک توصیه می‌کند که شخص از بارداری جلوگیری کند، در این مواقع روش بستن لوله رحم برای این افراد مفید خواهد بود.

بستن لوله رحم روشی دائمی برای جلوگیری از بارداری است  و از طریق جراحی انجام میشود که در ادامه به معرفی و روش انجام آن می‌پردازیم.

بستن لوله رحم

لوله‌های فالوپ یا همان لوله‌های رحم در واقع اندام‌های تولیدمثل زنان هستند که وظیفه اتصال تخمدان و رحم را بر عهده دارند. بستن لوله رحم نوعی پیشگیری دائمی از بارداری است.

با انجام این عمل لوله‌های رحمی بسته یا در واقع مسدود می‌شوند تا احتمال باردار شدن را به صفر برسانند. زمانی که لوله رحم بسته می‌شود، امکان حرکت تخمک‌ها از تخمدان که از طریق لوله‌های رحم انجام می‌شوند، وجود ندارد.

همچنین در این روش اسپرم‌ها نیز نمی‌توانند وارد لوله رحم شوند. توجه داشته باشید که روش بستن لوله رحم هیچ تأثیر مخربی بر روی چرخه قاعدگی شما نخواهد گذاشت.

هر چند در تجربه ،تعدادی از خانمها پس از بستن لوله ،تغییراتی در سیکل قاعدگی تجربه میکنند.

شرایط بستن لوله‌های رحمی

این عمل محدود به زمان خاصی نیست و در هر موقعیتی حتی پس از زایمان طبیعی «7 تا 42 روز بعد از زایمان» نیز انجام آن امکان‌پذیر است.

در دوران چرخه قاعدگی به خصوص دو هفته اول آن، زمان مناسبی برای بستن لوله‌های رحم است. همچنین زمانی که برای زایمان سزارین در حال عمل شدن هستید نیز امکان بستن لوله‌ها وجود دارد.

کسانی که این عمل را انجام می‌دهند،  معمولاً نمی‌توانند دوباره به شرایط قبل از بستن لوله بازگردند. با این حال روش‌های جراحی برای این منظور وجود دارند اما به دلیل آسیب واردشده به لوله‌ها ممکن است بارداری مجدد به سختی یا هرگز انجام نگیرد.َ

بعد از بستن لوله‌های رحمی شما دیگر نیازی به کنترل و جلوگیری از بارداری نخواهید داشت. توجه به این نکته ضروری است که این عمل به معنای محافظت از بدن در برابر انواع عفونت‌ها و بیماری‌های مقاربتی نیست.

یکی از مزایای این روش کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان است.

با اینکه بستن لوله رحم روشی مؤثر در جلوگیری از بارداری است اما چون از طریق عمل جراحی انجام میشود، شرایط انجام آن برای همه یکسان نخواهد بود. قبل از این عمل شما باید با پزشک متخصص مشورت کنید تا خطرهای احتمالی را کاهش دهید.

به عنوان مثال عمل بستن لوله رحم برای افرادی که سابقه جراحی لگن یا شکم داشته‌اند، افرادی که به چاقی یا دیابت مبتلا هستند، ممکن است همراه با عوارض باشد.

روش‌های عمل بستن لوله فالوپ یا لوله رحم

بستن لوله‌های رحمی به دو روش کلی انجام می‌شود: روش شکمی و واژینال. روش شکمی با سه عمل متفاوت لاپاراسکوپی، لاپاراتومی و مینی لاپاراتومی صورت می‌گیرد.

همچنین در روش واژینال،  این عمل «هیستروسکوپی» از طریق دوربین‌های مخصوص «هیستروسکوپ» که از طریق دهانه رحم به درون فرستاده می‌شود، انجام می‌شود.

روش‌های لاپاراسکوپی و مینی لاپاراتومی از روش‌های رایج در بستن لوله‌های رحم هستند که نسبت به دیگر روش‌ها بیشتر استفاده می‌شوند.

جراحی لاپاراسکوپی

این جراحی به دو شکل بی‌حسی موضعی در ناحیه نخاع و بیهوشی کامل امکان‌پذیر است. برای ایجاد فاصله بین دیواره‌های شکمی و رحم،  داخل شکم از گاز کربن دی اکسید پر می‌شود.

بعد از این مرحله پزشک جراح دو برش بر روی بخش پایینی شکم بیمار ایجاد می‌کند تا بتواند دستگاه لاپاراسکوپ را داخل بدن کرده و از برش دیگر برای بستن لوله رحم استفاده می‌کند.

بعد از ایجاد برش‌های کوچک 2 تا 3 سانتی‌متری، جراح قسمتی از لوله را برداشته و می‌سوزاند یا به وسیله ابزاری مانند نخ، حلقه و گیره‌های مخصوص لوله را مسدود می‌کند.

مدت زمان عمل بستن لوله‌های رحم نسبت به روش جراحی از نیم ساعت تا چند ساعت تخمین زده می‌شود.

نکات مهم قبل از عمل بستن لوله‌های رحمی

توجه داشته باشید که قبل از عمل بستن لوله رحم در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید.

بعضی از داروها مانند داروهای ضد انعقاد خون، ضد التهاب یا مصرف داروهایی مانند آسپیرین و ایبوپروفن ممکن است جراحی لاپاراسکوپی را تحت تأثیر قرار دهد.

توجه داشته باشید که حداقل 8 ساعت قبل عمل،  از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

قبل از عمل انجام معاینه و آزمایش‌هایی مانند کنترل فشار خون، تست پاپ اسمیر، آزمایش خون و… ضرورت دارد.

شرایط بعد از عمل

با توجه به وضعیت جسمانی شما و واکنش بدن به بیهوشی،  احتمال یک شب بستری در بیمارستان وجود دارد.

بعد از جراحی ممکن است در ناحیه‌ای که برش ایجاد شده، احساس درد یا ضربان داشته باشید که بعد از یک تا دو روز درد کاهش پیدا کرده و از بین می‌رود. سرگیجه، درد شانه، نفخ شکم و خستگی از دیگر عوارض بعد از عمل هستند. معمولاً یک هفته زمان نیاز دارید تا بتوانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.

در صورت بروز این موارد بعد از عمل شما باید بلافاصله به پزشک خود یا بیمارستان مراجعه کنید و نسبت به درمان اقدامات لازم را انجام دهید.

• درد شدید و ممتد در ناحیه شکم
• خونریزی محل زخم
• اسهال
• احساس بی‌حالی و ضعف
• لکه بینی در دوران قاعدگی و خونریزی شدید واژن
• احساس خستگی
• خارج شدن بوی نامطبوع از ناحیه زخم
• تهوع و استفراغ
• اختلال در دفع ادرار
• سرفه و تنگی نفس
• افزایش دمای بدن «تب 38 درجه یا بیشتر»

مراقبت‌های بعد از عمل

• برای کاهش خطر لخته شدن خون انجام فعالیت‌های سبک، مفید واقع می‌شود. البته این نکته را توجه داشته باشید که برای مراقبت‌های بعد عمل،  از پزشک خود راهنمایی بگیرید.
• پوشیدن لباس‌های گشاد بعد از عمل نیز شرایط آسایش و راحتی را برای شما فراهم می‌آورد.
• الکل و نوشیدنی‌های گازدار تا 24 ساعت بعد از عمل ممکن است عوارضی برای بیمار ایجاد کند.
• همچنین شخص حداقل تا 24 ساعت نباید رانندگی کند.
• توجه داشته باشید که برقراری رابطه جنسی تا یک هفته بعد از عمل ممنوع است.
• ناحیه زخم عمل را با آب و صابون شستشو داده و خشک کنید.
• از خوردن غذاهای سنگین بعد از عمل خودداری کنید.

در چه شرایطی نمی‌توانیم عمل بستن لوله‌های رحمی را انجام دهیم؟

• سابقه ابتلا به بیماری قلبی حاد
• ابتلا به بیماری‌های التهابی لگن و سرطان لگن
• ابتلا به آمبولی ریه یا ترومبوز وریدهای عمقی
• سقط عفونی
• اضافه وزن شدید
• سابقه جراحی شکم و لگن متعدد و چسبندگی شدید

عمل بستن لوله رحم در کرج

خانم دکتر مریم غلام پور از متخصصان زنان، زایمان و نازایی در کرج هستند. دکتر غلام پور دانش‌آموخته دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در دوران  پزشکی عمومی هستند و  بورد تخصصی جراحی زنان و زایمان خود را از دانشگاه علوم پزشکی تهران دریافت کرده اند.

دکتر مریم غلام پور بیش از7 سال درزمینه بیماریهای زنان و زایمان و نازایی تخصص و سابقه دارند .

شما برای ویزیت حضوری می‌توانید به مطب ایشان در چهارراه طالقانی کرج مراجعه کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر و سؤالات مرتبط با بستن لوله رحمی با شماره ۰۹۰۱۴۶۳۷۶۰۰  تماس بگیرید .

بستن لوله فالوپ یا رحم شکلی ایمن و مؤثر برای جلوگیری از بارداری مجدد است؛  اما همان‌طور که اشاره کردیم ممکن است این عمل برای همه به یک اندازه مفید واقع نشود.

اگر باردار شدن باعث به خطر افتادن سلامتی شما می‌شود، اگر سن شما برای باردار شدن مناسب نیست و قصد بچه‌دار شدن مجدد ندارید؛ بستن لوله‌های رحمی بهترین گزینه برای جلوگیری از بارداری است.