آزمایش های پیش از تولد
هنگامی که باردار هستید، آزمایشهای پیش از تولد، اطلاعاتی مفید در مورد سلامتی شما و کودکتان ارائه خواهد داد. آنها به شناسایی برخی از مهمترین مشکلاتی که میتوانند بر جنین تاثیر بگذارند، میپردازند. از آن جمله میتوان به نقص مادرزادی یا بیماریهای ژنتیکی اشاره کرد.
نتایج آزمایشها این فرصت را به شما میدهد تا بتوانید به موقع تصمیمات درستی را در مورد خود و نوزادتان بگیرید. آزمایشهای پیش از تولد مفید و مهم هستند، اما مهمتر از آن این است که بدانید چگونه باید آنها را تفسیر کرد.
نتیجه آزمایش مثبت همیشه به این معنی نیست که کودک شما با یک اختلال متولد خواهد شد. در این زمینه دانش شما به اندازه کافی، تکمیل نیست.
بنابراین بهتر است با یک متخصص ماهر و دلسوز مشورت داشته باشید. به این ترتیب بهتر میتوانید شرایط را کنترل کنید. مثبت بودن آزمایشهای قبل از تولد، کافی است تا والدین از نظر فکری بهم بریزند.
پزشکان برخی آزمایشهای قبل از تولد را برای همه خانمهای باردار توصیه میکنند. فقط تعدادی از زنان برای بررسی برخی از مشکلات ژنتیکی به آزمایشهای غربالگری دیگری نیاز خواهند داشت.
آزمایش های پیش از تولد به چند دسته تقسیم می شوند؟
آزمایشهای پیش از تولد به دو نوع اصلی تقسیم میشوند: آزمایشهای غربالگری و آزمایشهای تشخیصی.
آزمایشهای غربالگری قبل از زایمان میتواند تشخیص دهد که کودک دارای نقص مادرزادی خاصی است یا خیر؟ بسیاری از این اختلالات، ژنتیکی هستند. این آزمایشها شامل آزمایش خون ، نوع خاصی از سونوگرافی و آزمایش خون مادر و یا غربالگری DNA است.
آزمایشهای غربالگری قبل از تولد معمولاً در سه ماهه اول یا دوم ارائه میشود. باید بدانید که این آزمایشها نمیتوانند تشخیص قطعی دهند و از سویی دیگر قادر به تشخیص همه نقایص نیز نیستند. با انجام این تست تنها در گروه کم خطر و پرخطر قرار خواهید گرفت.
اگر نتایج نشاندهنده افزایش خطر ابتلا به اختلال ژنتیکی باشد ، بررسیهای بیشتری برای تایید و یا رد آن انجام خواهد شد.
از دیگر مزیتهای مهم این آزمایشها این است که هیچگونه خطر سقطی برای جنین وجود نخواهد داشت.
آزمایش های غربالگری سه ماهه اول
از جمله آزمایشهای پیش از تولد در زمینه غربالگری، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تست دبل مارکر: این آزمایش در سه ماه اول بارداری و در بین هفته های 11تا پایان هفته 13 انجام خواهد شد. اما گفته میشود بهترین زمان انجام آن در هفته 21 بارداری است. برای این منظور لازم است تا نمونه خون از مادر گرفته شود. همچنین حتما سونوگرافی بارداری NT را نیز همراه خود داشته باشید.
در طی آن هورمون HCG Free β و ماده PAPP-A اندازهگیری خواهند شد. نتیجهایی که از این آزمایش بدست میآید، نمیتواند به طور قطع بگوید که نوزاد حتما با مشکل ژنتیکی به دنیا خواهد آمد، بلکه تنها به این نکته اشاره میکند که جنین در معرض خطر بیشتری قرار داشته و باید در این زمینه بررسیهای بیشتری توسط تیم پزشکی انجام شود.
برای این آزمایش لازم نیست شرایط خاصی را رعایت کنید، یعنی نیازی نیست ناشتا باشید. در طی این تست، خطر ابتلا جنین به سندروم داون (مونگولی یا سندرم ۱۲)سندرم ادوارد (تریزومی ۱۸) و سندرم پاتو (تریزومی ۱۳) بررسی خواهد شد.
همچنین در این آزمایش احتمال خطر مسومیت بارداری یا پره اکلامپسی تا حدی پیشگویی میشود و در صورت صلاحدید متخصص زنان و برای جلوگیری از پره اکلامپسی پس از مشاهده جواب این آزمایش ، آسپرین شروع میشود.
آزمایش های پیش از تولد,سونوگرافی NT
سونوگرافی NT نیز از دیگر موارد غربالگری سه ماهه اول است و همزمان با دبل مارکر انجام میشود.که به بررسی تجمع شفافیت در پشت گردن جنین میپردازد.
اگر جنین مشکل داشته باشد، میزان این شفافیت بیشتر از حد طبیعی خواهد بود. در مواردی که NT بالا هست علاوه بر بررسی از نظر سندرم داون ، قلب جنین نیز باید از نظر نقصهای مادرزادی قلبی با اکوکاردیوگرافی قلب جنین در سه ماهه دوم ارزیابی شود.
آزمایش های غربالگری سه ماه دوم
تست غربالگری کواد مارکراز دیگر آزمایش های پیش از تولد است . این تست در سه ماه دوم بارداری و در بین هفتههای14 تا 22 بارداری انجام خواهد شد. اما گفته میشود بهترین زمان برای انجام آن در هفته 15 و 17 حاملگی است.
برای انجام این تست نمونه خون مادر گرفته خواهد شد و براساس آن چهار ماده مورد بررسی قرار میگیرند، و بر اساس مقدار این ۴ ماده خطر اختلالات کروموزومی یا نقص لوله عصبی جنین ارزیابی میشود.
نتایج این آزمایشها نشاندهنده وجود جنینی است که دارای شرایط کروموزومی خاصی مانند سندرم داون است. این آزمایش همچنین میتواند به تشخیص نقص لوله عصبی، ناهنجاریهای جدی مغز یا نخاع کمک کند.
دقت آزمایش کواد مارکر از دبل مارکر سه ماهه اول کمتر هست و در صورتیکه غربالگری سه ماهه اول کم خطر باشد نیازی به انجام کواد مارکر نیست و فقط سونوگرافی انومالی اسکن انجام میشود.
سونوگرافی انومالی اسکن
این سونوگرافی هم جز غربالگری سه ماهه دوم میباشد و در این سونوگرافی ساختارها و تمامی اعضا بدن جنین بررسی میشود بهترین زمان انجام آن ۱۸ تا ۲۲ هفتگی هست. حتی اگر جواب غربالگری سه ماهه اول طبیعی باشد این سونوگرافی باید انجام شود.
اکوکاردیوگرافی قلب جنین
اکوکاردیوگرافی قلب جنین در بعضی موارد مثل
سابقه بیماری صرع ، دیابت در مادر
مصرف بعضی از داروها توسط مادر
احتمال مشکل قلبی در سونوگرافی انومالی اسکن
سابقه بیماری مادرزادی در مادر ، پدر یا یکی از فرزندان
NT بالا
در سه ماهه دوم بین ۱۸ تا ۲۲ هفته انجام میشود.
آزمایش غربالگری سل فری
از دیگر آزمایشهای پیش از تولد، میتوان به تست غربالگری سل فری اشاره کرد. با استفاده از این تست با دقت بسیار بالایی میتوان مشکلات کروموزومی جنین را بررسی نمود.
در طی حاملگی مقداری از DNA جنین در خون مادر وجود دارد. بنابراین برای انجام آن کافی است در هفته دهم بارداری به بعد از مادر تست خون گرفته شود. با استفاده از آن ناهنجاریهای زیر قابل بررسی است:
- سندرم داون (تریزومی ۲۱)
- سندرم پاتو (تریزومی ۱۳)
- سندرم ادواردز (تریزومی ۱۸)
- سندرم ترنر
آزمایش های ارزیابی سلامت مادر
برخی دیگر از آزمایشهای پیش از تولد، مربوط به سلامت مادر میشود. برای این منظور از شما نمونههایی از خون و ادرار گرفته و بررسی میشود . در طی این آزمایشها به بررسی مشکلات زیر پرداخته خواهد شد:
- HIVو سایر بیماریهای مقاربتی
- کم خونی
- قند خون ناشتا
- آزمایش شربت گلوکز برای بررسی دیابت بارداری
- اوره و کراتینین
- هپاتیت B
- عفونت ادراری
- دفع پروتیین در ادرار
- گروه خونی و RH مثبت یا منفی بودن
- سطح ویتامین د
- آزمایش کومبس غیر مستقیم در مادرانی که گروه خون منفی دارند و همسرشان گروه خونی مثبت دارد ، در ماه هفتم بارداری و قبل از تزریق آمپول روگام انجام میشود
آزمایشات سلامت مادر در اوایل بارداری و مجدد در سه ماهه دوم و بین هفته های ۲۴ تا ۲۸ انجام میشود. البته با توجه به شرایط طبی مادر ممکن است برخی آزمایش ها دوباره در طی بارداری تکرار شود.
بدون دیدگاه